Smeerboter en kattenzand

Iedere dag zet de Vlaming Bert Bevers een gevonden boodschappenbriefje op zijn weblog Geef ons heden…

Wat maakt het zo boeiend om elke dag zo’n briefje te bekijken? Is het de uitdaging om je een beeld te maken van de persoon die achter de opsomming van producten schuil gaat? (Duvel of soyamelk). De combinaties? (Smeerboter! en kattenzand). Vast.

Maar het mooiste vind ik het handschrift. Onbespied schrift, niet bedoeld om ooit een ander onder ogen te komen. Meestal snel geschreven, net duidelijk genoeg om nog zelf te lezen. De laatste sporen van duizenden jaren handschriftcultuur.

Dichterbij kun je niet komen: wensen geschreven voor zichzelf. Geprevelde dagelijksheid.

Draadje

Kunst houdt op waar men haar begrijpt.

I.K. Bonset, juni 1920.

Deze intrigerende quote kwam ik tegen op de wikipedia-pagina over I.K. Bonset. Ik kwam er zo achter dat Bonset de pennaam was van de Stijl-kunstenaar Theo van Doesburg.

Waarom zocht ik Bonset op? Omdat ik van de onvolprezen mailinglijst ljcoster een gedicht van hem toegestuurd kreeg. Deze mailinglijst stuurt al sinds de jaren negentig (?) iedere werkdag een gedicht toe. Je hoeft je alleen maar even aan te melden.

De gedichten zijn ook terug te vinden op het weblog Neerlandistiek. Daar krijg je in het weekend nog zelfs twee gedichten extra.

Wikipedia, ljcoster, neerlandistiek. Soms vergeet je wat een rijkdom het internet gebracht heeft. Je moet het alleen even weten te vinden.

De onwelriekende gleuvenbrigade

De onwelriekende gleuvenbrigade. Zo noemde de al haast vergeten dichter en polemist Gerrit Komrij op 25 november 1981 feministes. En hij ging nog even verder in zijn wekelijkse column in NRC Handelsblad: pluimvee-getto, kruidenvrouwtjes uit de Oeral, schrijvende bezemstelen, zusters in de kakel-maar-raak-race.

Dezelfde krant roept 35 jaar later op tot een adverteerdersboycot van Geen Stijl. Hypocriet?

Geen Stijl beroept zich op de vrijheid van meningsuiting en op Gerard Reve. Schijnheilig!

Want waar Gerrit Komrij een eenling was (zelfs met de homo-scene wilde hij niet geïdentificeerd worden), is Geen Stijl een beweging. Een verbale knokploeg. Schelden doet geen pijn, hebben we geleerd. (Seksueel) geweld wel. En dreigen met geweld is net zozeer geweld.

Beste heren van Geen Stijl, de dames ondertekenaars hebben meer kwaliteit in hun pink, dan jullie in je… ach, laat ook maar.

En dan heb ik nog niet eens over Gerrit Komrij:

Het Moordcommando

1

Ineens stond daar het moordcommando klaar
Met sabels, helmen, schilden, enterhaken
En tanks—kortom, het hele repertoire—
Om alle dromen ongedaan te maken.

Geen stedeling of hij werd gefouilleerd
Geen landsman of hem werd, indien verdacht,
De voering van zijn hersenpan gekeerd.
De kleinste droom werd door hen omgebracht.

Niet één gedachtengang bleef onbespied.
Wel vluchtte er soms een, maar ze volhardden.
Ze bliezen zelfs met staven dynamiet
Het einde van de regenboog aan flarden.

2

Wat een armzalig boeltje bleek hun buit
Na de eerste ronde van dat vuurgevecht.
Wat was geveld had, zonder lont of kruit,
Het loodje evengoed vanzelf gelegd.

Één droomflard, zei men, kneep er tussenuit
Met nog een beetje flair en energie.
Het leek me sterk. Een onderkruiper die
Zich had vermomd, vast, in een dromenhuid.

Een intrigant die, straks, in vredestijd
Profijt zou slaan uit wat was uitgeteld.
Vlug heb ik, uit een soort menslievendheid,
Me bij het moordcommando aangemeld.

Uit: Gerrit Komrij, De nachtmerrie (1990).

Hoe laad je de e-reader vol met Duitse klassieken?

Heb je een e-reader en hou je van klassieke literatuur, dan is het internet een goudmijn. Neem bijvoorbeeld Project Gutenberg: daar worden sinds 1971 gedigitaliseerde boeken gepubliceerd. Al meer 50.000. Of de Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren met de klassieke Nederlandse literatuur.

Voor de liefhebber van Duitse boeken ligt de zaak iets ingewikkelder. Het Amerikaanse Project Gutenberg heeft een aantal boeken in het Duits. Veel meer zijn er te vinden bij Projekt Gutenberg.

Helaas zijn de boeken alleen op de website zelf te lezen, met één webpagina per hoofdstuk. Wie een Kindle heeft kan ook bij Amazon terecht voor de boeken, maar met een e-reader die alleen epubs blieft, lijk je met lege handen te staan.

Maar er is geen internetprobleem of iemand heeft er een oplossing voor bedacht. Rainer Furtmeier ontwikkelde de Gutenberg ePub Generator. De URL van het eerste hoofdstuk invullen op zijn website en je kunt de ePub downloaden. Laat de e-reader maar vollopen met Goethe, Heine en Kafka.