Al jaren luister ik met veel plezier naar De man met de microfoon, de podcast van Chris Bajema. In afwachting van een nieuwe reeks, herhaalt Chris een aantal hoogtepunten van de afgelopen zeven jaar. Zo begon mijn nieuwjaarsdag met het prachtige verhaal ‘Onvoorstelbaar’. Ik hoorde het nu voor de derde keer, en weer verraste en ontroerde het verhaal me zeer.
Toen de aflevering in 2017 verscheen, omschreef Chris het als volgt:
De tiende aflevering staat geheel in het teken van een bijzondere zoektocht. Jaren geleden werkte Marijtje in een muziekwinkel waar ze gebeld werd door een oudere vrouw. Die vertelde dat er een straatnaam naar haar overleden man was vernoemd. Haar man bleek, zonder dat zij het ooit geweten had, voor de oorlog een bekende jazzdrummer te zijn geweest. Chris zoekt het verhaal achter dit telefoontje uit en ontdekt gaandeweg een ander, nog veel onwaarschijnlijker, verhaal.
Maar dit is pas het begin. Blijf luisteren, want je valt van de ene in de andere verrassing. Je gaat er geen spijt van krijgen.
Ik luisterde in 2019 weer veel podcasts. Toen ik nadacht over de series die de grootste indruk op me hadden gemaakt, bleken het allemaal Nederlandse producties te zijn. De rode draad is het enthousiasme (of de doorleefdheid) waarmee de makers over hun onderwerp spreken. In alfabetische volgorde:
Boeken FM
In deze podcast van Das Mag en De Groene Amsterdammer wordt iedere maand een boek uitvoering besproken door dichter Ellen Deckwitz en auteur, recensent en adjunct-hoofredacteur Joost de Vries. Ik hou niet alleen van de diepgravende manier waarop zij de boeken analyseren, maar ook van de heerlijke ironische en plagerige toon van hun gesprek.
Ik had nooit zoveel met The Beatles – net te laat geboren. Maar toen een collega naar het concert van The Analogues ging, besloot ik er toch eens in te duiken. In de Fab4Cast diepen Jan-Cees ter Brugge (auteur van de boeken ’In Bed Met John & Yoko’ en ‘The Beatles in Holland’), Wibo Dijksma (maker van diverse Beatles-projecten bij NPO Radio 2) en Michiel Tjepkema de geschiedenis en de muziek van The Beatles en de solocarrières van de Beatles uit. Met prachtige montages ontleden ze opnames tot op het bot. Al zes jaar en 133 afleveringen lang. Het is een ontdekkingstocht voor me, en al maanden heb ik de hele dag Beatles-wijsjes in mijn hoofd.
Wil je een iets compactere inleiding horen: AVROTROS heeft de radio-serie Get Back uit 1987 (26 afleveringen, met Hans Schiffers) online gezet.
Deze podcast heeft mij weer aangezet tot het lezen van kinder- en jeugdboeken. Jaap Friso en Bas Maliepaard gaan vol enthousiasme in gesprek met auteurs, illustratoren en vertalers.
Wekelijks spreekt Lamyae Aharouay met twee wisselende NRC-redacteuren over een actueel onderwerp. In een klein uur worden ingewikkelde thema’s, zoals het pensioenstelsel, stikstof en de Binnenhofverbouwing, glashelder neergezet. Erudiet en geestig, niet in de laatste plaats door de presentatie. Zo wordt politiek weer leuk.
(Dat laatste geldt ook voor De Stemming van Vullings en Van der Wulp, opvolger van De Stemming van Vullings en Van Weezel, maar dat gaat iets meer over het politieke spelletje en minder over de inhoud).
Maarten Dallinga maakte voor Omroep Gelderland een even gevoelige als evenwichtige podcast over het lastige onderwerp suïcide. Het onderwerp, zo blijkt uit de afleveringen, dat iedereen het liefst zo veel mogelijk uit de weg gaat. Ik voelde aanvankelijk huiver om het te beluisteren, maar vond het uiteindelijk meer steunend dan bedreigend.
Op een mooie pinksterdag verschenen ineens de eerste vijf afleveringen van De Grote Harry Bannink Podcast van Gijs Groenteman.
Harry Bannink (1929-1999) was de componist van zo’n 3.000 liederen, bijvoorbeeld uit de tv-programma’s en musicals van Annie M.G. Schmidt, de Stratemakeropzeeshow, J.J. de Bom, Klokhuis en Sesamstraat. Denk aan ‘Vluchten kan niet meer’, ‘Het is over’, ‘Zeur niet’, ‘Frekie’, ‘De meisjes uit vervlogen dagen’ en het ‘Poep- en piesmenuet’.
Iedere aflevering van de podcast bestaat uit een gesprek van ongeveer een uur met iemand die veel met Bannink heeft samengewerkt: schrijver Hans Dorrestijn, zangeres Jenny Arean, drummer Chris Dekker, acteur/zanger Joost Prinsen en componist/arrangeur Henny Vrienten.
Het zijn prachtige, ontroerend weemoedige gesprekken. Want Bannink wordt gemist. En iedereen is het erover eens: Bannink was een onnavolgbaar genie. Dat blijkt extra uit de vele (bij mij althans) onbekende liedjes waar Gijs Groenteman en de geïnterviewden samen naar luisteren.
Toch zit het geheim van de podcast niet alleen in de grootheid van Harry Bannink. Hij is de onbereikbare (die vriendschap op een afstand hield), door allen aanbeden. En net zoals de Bijbel niet zozeer over God gaat, maar juist over de omgang van feilbare stervelingen met hem, zo gaat de podcast minstens zo zeer over de worstelingen van de kunstenaars rond Bannink. Over hun zwoegen, afgunst, melancholie, plezier. En daarmee geeft het een prachtig beeld van de gouden eeuw van het Nederlandse lied.
Ik wou maar zeggen: doodzonde als je niet luistert.
Het is het ideale breukvlak tussen de afgelopen en de komende werkweek: het strijken van de overhemden. Afsluiting en nieuw begin. Niet om aan een ander over te laten.
Sinds een paar weken combineer ik het met een ander soort weekafsluiting: ik luister naar de podcast Lovett of Leave It. Het is een wekelijkse live-show onder leiding van John Lovett, voormalig speechschrijver van Obama. Met een wisselend panel van komieken, acteurs en journalisten bespreekt hij de week die Trump achterliet. “What a week!” zijn standaard de beginwoorden; “Ja, wat een week!” is telkens mijn gedachte.
De show is slim, geestig, scherp. Hij combineert de voortdurende verbijstering met strijdvaardigheid (zonder de kritische blik op het liberale verzet te verliezen).
Waarom luister ik er zo graag naar? Misschien omdat het een antwoord is op de lastige vraag hoe me tot de ontwikkelingen te verhouden. Aan de ene kant word ik voortdurend verleid tot hilariteit over de ongehoorde absurditeiten die dag in dag uit lijken plaats te vinden. Aan de andere kant ben ik in veertig jaar niet zo bezorgd geweest over de gebeurtenissen op het wereldtoneel.
Lovett or Leave It weet op een slimme manier deze twee houdingen te combineren. En zo laadt het me op voor weer een week historische onvoorspelbaarheid.
