Verzoening in Paris, Texas en De Avonden

Een man, gezien op de rug, staand op een verlaten parkeerdak, kijkt naar een flatgebouw, waarin een aantal lichten branden. Het schemert. De lucht is donkerblauw met roze aan de horizon. Het parkeerdak is neongroen.

Wim Wenders’ klassieker Paris, Texas zag ik voor het eerst toen ik een jaar of 18 was. Nu de film na 40 jaar digitaal gerestaureerd is, zag ik hem voor de 2e keer. Ik bleek maar weinig onthouden te hebben. Een sfeer, een gevoel, de slidegitaar, een mager verhaallijntje. Waarbij de vraag is in hoeverre de stills die ik later zag mijn geheugen gestuurd hadden. De intense kleuren, het desolate landschap, de getormenteerde blik van Harry Dean Stanton, Nastasja Kinski in roze wollen trui die over haar schouder kijkt.

Bovenal zat in mijn hoofd dat Paris, Texas een treurig verhaal vertelde. Weemoedig op zijn best, eerder wanhopig. Tot mijn verrassing vond ik deze keer het einde helemaal niet zo verdrietig. Het slot (STOP, SPOILER), waarin Travis zijn ex Jane naar hun zoon Hunter leidt, hij hun weerzien op afstand bekijkt en in stilte (goed, met een traan) vertrekt, ervaar ik nu als een troostvol slot. Ik zie een man die zich verzoent met zijn verleden, met zijn onvermogen en daardoor het goede kan doen.

Dit deed me terugdenken aan de laatste dagen van 2021, toen ik voor de derde keer De Avonden van Gerard Reve las. (Zie ook mijn reactie onder een blog van Marie-José Klaver, die het boek las met haar leerlingen). Terwijl me als puber vooral de uitzichtloosheid en het cynisme waren opgevallen, zag ik een paar jaar geleden juist veel goede stille daden van Frits van Egters. Zoals het leeghalen van de kachel om de sleutel eruit te halen die moeder er per ongeluk ingegooid had. Over zijn ouders denkt hij op driekwart van het boek “Weinigen waarderen jullie goedheid. Ik zie het. Mocht ik doen, alsof ik het niet zie, dan is het maar schijn.” Frits kan dat niet in woorden uiten tegen zijn ouders, dus doet hij dat in kleine daden.

Ik las het boek nu vooral als een zoektocht van Frits naar volmaaktheid, waarbij hij telkens stuit op onvolmaaktheid en verval. Pas in het laatste hoofdstuk komt de verzoening, waarbij Frits ziet dat onvolmaaktheid en goedheid juist verbonden zijn.

Blijkbaar is verzoening op dit moment een belangrijk thema in mijn leven. Zo belangrijk, dat ik het zie in de verhalen die me worden verteld. De (voor mij) mooiste kunstwerken geven me die ruimte. Ze vertellen een concreet verhaal dat een veelheid aan interpretaties mogelijk maakt. Ik kan ernaar terugkeren en er een nieuws verhaal in zien, afhankelijk van waar ik me bevind op mijn levenspad.

De vraag rest: hoe zal ik Paris, Texas bekijken over 40 jaar, als ik 98 ben?

Reacties

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.