Muziek als bindmiddel

Eind maart 2020. We werkten al twee weken thuis en dachten dat het nog wel enige tijd zou kunnen duren. Het team communicatie kreeg de vraag hoe we konden helpen de staf van de onderwijsinspectie bij elkaar te houden. We zorgden voor een gefilmde paasboodschap van de stafhoofden. Daarin vertelden ze onder andere naar welke muziek ze luisterden toen ze ooit aan het blokken waren voor hun eindexamen. We riepen collega’s op in een app-groep ook hun studie- en thuiswerkmuziek te delen.

Wisten we veel dat we eind december nog steeds thuis zouden werken. En dat de provisorische app-groep, aangevuld met een spotify- en youtube-lijst, nog steeds een bloeiend leven zou leiden en bijna tweeduizend nummers zou omvatten.

Halverwege april zag het er immers heel anders uit. Collega’s hadden enthousiast hun bijdragen gedeeld, Maar nu bloedde het een beetje dood, en ik stond op het punt om er de stekker uit te trekken. Maar iemand liet me inzien dat veel collega’s van de chats en de muziek genoten, zonder zelf telkens een actieve bijdrage te leveren.

Dus besloot ik er nog een slinger aan te geven. Vanaf toen opende ik iedere werkdag met een thema, met de uitnodiging om daarop te reageren. Wat steeds meer gebeurde.

De thema’s lopen zeer uiteen. Soms zijn ze gekoppeld aan de actualiteit. Soms gaan ze over het onderwerp van de muziek, over het gevoel dat de muziek oproept, instrumenten die er in voorkomen. Maar het kan ook gaan over guilty pleasures, geheimtips of muziek die met een levensfase verbonden zijn.

Na een paar maanden kwamen twee collega’s bovendien met een spel, dat we sindsdien iedere vrijdag spelen: het kettingspel. Als je een mooi vervolg ziet op het laatst gedraaide nummer (en de link kan van alles zijn), dan drop je het volgende nummer in de groep. Dat levert hele mooie combinaties op.

Wat maakt de muziek-app zo’n effectief middel om thuiswerkende collega’s bij elkaar te brengen? Daar spelen verschillende zaken een rol bij.

• Wie wordt er niet door muziek geraakt?
• Je kunt op ieder moment aanhaken en afhaken. Als je het druk hebt, volg je het even niet, als je behoefte hebt aan contact, dan stap je weer in. Dat kan op ieder moment (want je valt niet midden in een discussie), en de Fear of Missing Out is beperkt.
• Muziek nodigt uit om iets van jezelf te laten zien, maar het hoeft niet.

Muziek delen met collega’s heeft nog een bijzonder aspect. Op de werkvloer is een behoorlijke leeftijdsspreiding: van twintigers tot zestigers. Dat maakt de diversiteit groot, en zorgt ervoor dat er veel bij elkaar te ontdekken valt. [Daarom neem ik nooit een decennium als thema, maar bijvoorbeeld ‘welke muziek luisterde je toen je zestien was?’]

Natuurlijk loopt het niet altijd vanzelf. Soms moet je, naast de opstart ’s ochtends, een impuls geven. Maar het is essentieel om vrijheid te bieden. Gaat het een hele andere kant op, dan je het thema bedoeld had? Komt iemand de volgende dag met een nabrander? Alleen maar leuk, want de groep is uiteindelijk de baas.

De muziek-app is een bron van plezier, en houdt je ook verbonden met collega’s waarmee je wat minder in videovergaderingen zit. En je houdt er ook nog nieuwe muziek aan over. Zo ontdekte ik deze week de Nieuw-Zeelandse band L.A.B. en de Braziliaanse zangers Marilia Mendonça. Zo wil ik nog wel een tijdje thuiswerken.