Iedereen heeft ze. Haast iedereen kent ze of heeft ze gekend: ouders. Een universeler thema is bijna niet denkbaar voor de lopende tentoonstelling in het Fotomuseum Den Haag (tot en met 13 november 2022).
Zo veel kinderen, zoveel ouders, zou je kunnen denken. Maar er is een rode draad te zien.
De blik.
Ongemak of overgave
Professionals die hun ouders fotograferen, begeven zich in het niemandsland tussen het familiekiekje en het formele portret. Ze slepen daar hun ouder(s) naartoe. Welke houding moeten deze zich geven? De onbevangen blik van het kiekje past niet. De trotse pose van het portret is ook niet op zijn plaats (want de schijn ophouden tegenover je kind kan niet). Daarom zie je onzekere, maar ook ontspannen blikken. ‘Maak die foto dan maar.’ Ongemak of overgave.
Ook is de toeschouwer getuige van het moment dat het stokje overgegeven wordt. Het initiatief ligt nu definitief bij het kind; de ouder rest de laatste gang, hoe lang die nog mag zijn.
Objectief kijken kan niet
Dit zag ik toen ik de foto´s objectief probeerde te bekijken. Maar dat kan natuurlijk niet. Want als kijker neem je altijd je ouders met je mee, of ze nu leven of overleden zijn. En om de hoek wacht de spiegel.
Voor mij was de spiegel de foto die Koos Breukel maakte van het afleggen van zijn moeder. ´Met liefdevolle handen´ schrijft het bijschrift.
Breukel houdt afstand op dit persoonlijke, gevoelige moment. En daarmee laat hij mij dichterbijkomen.
En dan komt binnen, dat ik dit moment gemist heb bij het overlijden van mijn beide ouders. En dat me dat meer doet dan ik me ooit realiseerde.
Want zo universeel als het thema ouders is, zo particulier is uiteindelijk de confrontatie.
Dag Jan Willem,
Ik was in het Haags Kunstmuseum toen ik je bericht ontving.
Stante pede naar het Fotomuseum, en ik vond het een indrukwekkend ervaring, zulke prachtige foto’s en diversiteit in invaslhoeken en achtergronden. Zeer de moeite waard,
Wat leuk om te horen, Peter!