Categorie: Beeldende kunst

Moderne kunst moeilijk? Dus niet.

De tentoonstelling Brave New World in de Fundatie in Zwolle liet me zien dat je niet ingewikkeld hoeft te doen over moderne schilderkunst. En het gaf me antwoord op de vraag: waarom eigenlijk schilderen?

Schilderen is een omslachtige bezigheid. Tussen idee en resultaat zit een lange weg van uitvoering. Waarom je zoveel moeite getroosten, als je tegenwoordig zoveel makkelijker beelden kan maken? Deze vraag drong mij zich op bij de tentoonstelling Brave New World in De Fundatie in Zwolle. Schrijver en kunstcriticus Hans den Hartog Jager laat er werk zien van 16 vooraanstaande schilders van onder de 40, van over de hele wereld.

Op die vraag ‘Waarom schilderen’ lijkt de tentoonstelling geen eenduidig antwoord te geven. Daarvoor is de variëteit te groot. De bijna naïeve weergave van zijn homoseksuele leven door Louis Fratino. De plastische weergave van het zware Colombiaanse leven door Raquel van Haver. De geometrische weergave van vrouwelijkheid door Loie Hollowell. De sprookjesachtige verbeelding van Sanya Kantarosky. Het directe werk van de Braziliaan Antonio Obá. De wonderlijke landschappen van Marina Rheingantz. De abstractie van Anh Trãn. De weelderige patronen van Portia Zvavahera.

Lees verder “Moderne kunst moeilijk? Dus niet.”

Weerzien met een liefdevol portret

Vandaag zag ik haar weer, Hendrickje Stoffels, Geliefde van Rembrandt, rond 1655 door hem geportretteerd. Althans, het wordt algemeen verandersteld dat zij te zien is op dit doek in de Londense National gallery.

Hendrickje zit op een stoel. Ze heeft een warme bontmantel aan, die opmerkelijk ver openvalt. Een gouden ketting en kostbare oorbellen sieren haar. Ze zit ontspannen in de stoel. Haar houding lijkt hautain en liefdevol tegelijk. Ze is niet meer het dienstmeisje van weleer. Zie ik in haar linker oog, verscholen in het donker, haar zorg voor de toekomst? Een paar jaar later zou Rembrandt failliet gaan, en zou zij de touwtjes in handen nemen. Maar vooral zie ik Rembrandts eerbetoon voor de vrouw die zijn leven en werk mogelijk maakt.

Lees verder “Weerzien met een liefdevol portret”

Vermeer: stop de tijd

Het slaat natuurlijk nergens op, zo’n overzichtstentoonstelling van Vermeer. Waarom je hem toch niet kan missen.

Het slaat natuurlijk nergens op, zo’n overzichtstentoonstelling. De werken van Vermeer zijn helemaal niet bedoeld om achterelkaardoor bekeken te worden. Het zijn doeken die herhaalde en langdurige aandacht verdienen. Pas dan geven ze hun geheimen prijs.

En toch kun je de grote Vermeer-tentoonstelling in het Rijksmuseum niet missen. Al is het maar, omdat het altijd een feest is om oude bekenden te zien, zoals het Meisje met de parel uit het Mauritshuis en Het melkmeisje uit het Rijksmuseum. Maar echt bijzonderder is het nu eens die doeken te zien die je alleen van reproducties kent, uit Washington, New York, Berlijn, Tokyo. Want pas oog in oog zie je de prachtige kleuren en de subtiele details echt.

Lees verder “Vermeer: stop de tijd”

De mooiste tentoonstellingen van 2022

65 keer liep ik dit jaar een Nederlands museum binnen. 65 keer liep ik weer voldaan naar buiten. Je kunt in dit land gerust iedere week naar een mooie tentoonstelling. Wat sprong eruit?

65 keer liep ik dit jaar een Nederlands museum binnen. 65 keer liep ik weer voldaan naar buiten. Je kunt in dit land gerust iedere week naar een mooie tentoonstelling. Wat sprong eruit (in chronologische volgorde)?

Kunstmuseum Den Haag: Paula Rego

Schilderij door Paula Rego van een vrouw die in verslagen houding ligt op een rode stoffen ondergrond.
Paula Rego, Love (1995)


Net voor haar overlijden wijdde het voormalige Gemeentemuseum (ik blijf het maar zo noemen) een overzichtstentoonstelling aan deze Britse grand dame met Portugese wortels. Mooi om te zien hoe haar werk steeds indrukwekkender werd. En een goed voorbeeld hoe doeken pas beginnen te leven als je ze in het echt ziet. De diepte en plasticiteit van haar pastels is betoverend. Koppel het aan haar verhaal over macht in alle facetten, en je verlaat overdonderd de zalen. Ik probeerde daarna nog de Mucha-tentoonstelling in hetzelfde museum te bekijken, maar dat ging echt niet. De Rego-ervaring was zo overweldigend, dat er geen Mucha-zoet meer bij kon.

Lees verder “De mooiste tentoonstellingen van 2022”

Ragnar Kjartansson in De Pont

De tentoonstelling van Ragnar Kjartansson in De Pont in Tilburg verrastte me, terwijl ik wist wat me te wachten stond.

Bij performancekunst loop je de kans dat je van te voren al te veel over het kunstwerk gelezen hebt, waardoor de verrassing uitblijft. Met die spanning vertrok ik naar Tilburg, om Time changes everything, de tentoonstelling van de IJslandse kunstenaar Ragnar Kjartansson (1976) in De Pont te bekijken. Het bleek een onterechte angst te zijn.

Ik had dan wel gelezen over de in goud geklede gitariste die voortdurend een e mineur aanslaat, over de honderden schilderijen die Ragnar van een mannelijk model bij de Biënnale van Venetië had gemaakt (samen de ruimte dag na dag verder vullend met drankflessen en sigarettenpeuken), over de video’s waarbij zijn moeder hem in het gezicht spuugt, maar ik had nog niets gezien.

Lees verder “Ragnar Kjartansson in De Pont”

11 januari 2022: Mance Post

97ste geboortedag van Mance Post (1925-2013). Illustrator van kinderboeken. Gaf Guus Kuijers Madelief een gezicht. Bracht de dierentuin van Toon Tellegen in beeld. Woonde haast onder de grond, omdat ze als ongetrouwde vrouw in Amsterdam amper woonruimte kon vinden. In 1979 verscheen Ik woonde in een leunstoel, haar getekende en (met hulp van Kuijer) op schrift gestelde jeugdherinneringen.

Thé Tjong-Khing: een kleurenfeest

Waarom zou je naar een expositie gaan van een kunstenaar wiens werk je al uitgebreid uit zijn boeken kent? Want Thé Tjong-Khing (geboren in 1933) is al actief sinds 1956, eerst als striptekenaar en vanaf de jaren 70 als illustrator van kinderboeken (zoals de Vos en Haas-serie en de taartenboeken).

De vitrine met zijn oude stripwerk is interessant, en ook heeft hij een drietal muurschilderingen aangebracht in de galerie WG Kunst.

Maar het indrukwekkendste zijn toch de werken die je al kent uit de boeken. Bijvoorbeeld Bosch, een woordloos boek waarin een jonge held door de fantasiewereld van Jeroen Bosch zwerft. Wat je niet helemaal mee krijgt in het boek is de sprankeling van de kleuren. Zo zijn ze niet in een boek af te drukken (of op een beeldscherm af te beelden). Glanzend geel, ravissant rood, bezonken blauw. Ze brengen de tekeningen nog meer tot leven. Wat een pracht!

Als ik iets aan te merken heb op deze (kleine) tentoonstelling is het dit: een paar ontwerpen had het nog rijker gemaakt. In een film die op scholen vertoond wordt, is te zien hoeveel voorstudie er nodig is voor een mooie plaat. Daar had ik nog wel wat meer van willen zien.

De tentoonstelling is te zien in WG Kunst, Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat 28, Amsterdam tot en met 1 november 2020. Sinds 2010 organiseert de galerie een Kinderboekenweekproject rond een maker van kinderboeken.